جشنواره انار ۹۴ - ارسنجان

موقعیت جغرافیایی:ارسنجان منطقه ای است با وسعت تقریبی 150 کیلومتر مربع که مرکز آن ارسنجان نام دارد.در فاصله 120 کیلومتری شمال شرقی شیراز قرار دارد.این منطقه از مغرب به بلوک کمین از مشرق به دریاچه بختگان از شمال به ناحیه سرپنیران و از جنوب به خفرک و کربال محدود است.منطقه ارسنجان حدود 1600 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و قله دال نشین که یکی از قله های معروف سلسله جبال کوه خم می باشد با ارتفاعی معادل 3270 متر از سطح دریا بلندترین قله رشته کوه های اطراف ارسنجان است.اطراف ارسنجان را جنگلهای سرسبز و کوه های سربلند با مناظر بدیع احاطه کرده است. بنه و بادام کوهی بدست آمده از این جنگل ها قسمت عمده ای از صادرات این شهر را تشکیل می دهد.
در وجه تسمینه ارسنجان می گویند: که به خاطر خوش آب و هوا بودن چنین نامی را برای انتخاب کرده اند "ارسن"به جا و مکانی گفته می شود که خوش آب و هواست و "گان"به معنای سزاوار است.به طوری که صاحب فارسنامه ناصری می گوید:برای خوش آب و هوا آن را "ارسن گان" گفتند.یعنی شایسته و سزاوار محفل.
در ارسنجان دو رشته قنات بسیار قدیمی یکی به نام عایشه و دیگری به نام بناب وجود دارد گفتنی است که قنات عایشه در نوع خود در هنر احداث قنات در ایران و در منطقه خاورمیانه کم نظیر است.
مروارید سبز ارسنجان تک درخت روییده بر یک تخته سنگ بزرگ است که به سنگ صبور نیز شهرت دارد این مروارید در 4کیلومتری شمال غرب شهرستان ارسنجان واقع شده است که به صورت درخت بنه خودرو بر روی صخره ای عظیم با ارتفاع 6 متر قرار دارد.
سوغات: از بهترین سوغاتهای این شهرستان میتوان به رب انار و حلوای سین محلی اشاره کرد.
رب انار ارسنجان از دیر زبان زبان زد خاص و عام بوده و از آنجا که در فارس نامه ناصری این مهم اشاره شده و می گوید
به سالی بیست اقامت کرده در شیراز دانستم
فسنجان خوش نگیرد چاشنی بی رب ارسنجان
نحوه پختن رب انار:این مهم مرهون تلاش و زحمت باغدارانی است که از ابتدای گل دهی تا زمان برداشت با مراقبتهای ویژه و سنتی حاصل دست رنجشان خون لعل رنگی است که از نگین یاقوت های کنار هم نشسته استحصال می شود.هیچ ازار صنعتی به غیر از ظروف مصرفی در این تولید سهمی ندارند و بسیاری از ابزار مورد استفاده برگرفته از همین طبیعت زیبا و دوست داشتنی است که نه تنها همانند ظروف فلزی زیان بار نیستند بلکه طعمی بسیار دل چسب به محصول بدست آمده می بخشد.زمان برداشت نباید زودتر از ماه عقرب (آبان) باشد بعد از چیدن انار در خنکاری صبح اواسط پاییز با همدلی و مشارکت خانواده زنان گرد ظروف مسی (لگن)جمع می شوند و با چوب های بریده شده از انار بر گرده انار می کوبند،صدای یکنواخت چوبهای انار تکانی با نوای جرقه های آتش و نجوای پرندگان موسیقی دل نشینی را تولید می کند و به گوش جان طراوت دلپذیری می بخشد بعد از جدا شدن دانه ها از پوست ،دانه ها روانه ظروف سفالی (تارک) استوانه ای که از قبل با چوب و خار (خارشتر) آماده می شود تا اب انار زللال با تلاش مرد خانواده از هسته جدا شود. آب انار با صافی آماده شده داخل ظروف مسی (لگن) ریخته شده و بر روی تنور داغ (کرش) گذاشته می شود. باید از ابتدای زمان جوش تا هنگام پخته شدن که نزدیک به سه ساعت طول می کشد هیزم افزوده و شاپو ( چوب بلندی که خار مخصوص به سر انبسته شده) بزنند. شاگردک (چوب تر دو پایه ) همراه مسول آتش است که هیزمها با آن به تنور روانه می شوند دم دم پختن باید کفگیر رنگ بگیرد و غلظت آن به تشخیص بزرگترها به حد کافی برسد. باغداران با تجربه معتقدند آب انار باید با چوب انار پخته شود تا رنگ و طعم واقعی آن حفظ شود. شاید به خاطر آن است که چوب انار حرارت بیشتری تولید می کند و دود کمتری دارد. در کرش همیشه تر و خشک با هم می سوزند.
بناهای تاریخی ارسنجان:
بناهای تاریخی به یادگار مانده از دوران گذشته گویای عظمت تاریخی این شهر است. ایوان قدمگاه ریشه در دوران هخامنشیان دارد و اشیاء بدست آمده از تل تیموران که هم اکنون در موزه تخت جمشید نگهداری می شود گواهی دیگر بر این است که این مکان مورد توجه شاهان هخامنشی بوده است و برخی گویند شهر استخر همین ارسنجان است.
پناهگاه صخره ای پیر قوچ مربوط به دوره نوسنگی است و در شهرستان ارسنجان بخش مر کزی خبریز،500 متری غرب روستای صفر اباد واقع شده است. این یادمان تاریخی در سال 1978 در طی بررسی ارسنجان توسط ایکیدا ژاپن بررسی شده است، این مکان در ادوار پیش از تاریخ محل استقرار و سکونت انسانی بوده است،ارتفاع این پناهگاه از دشت 17 متر، عرض دهانه 23 متر، عمق 11 متر و ارتفاع دهانه پناهگاه به بیش از 30 متر می رسد که به صورت پلی صخره ای از دور نمایان است .
از بناهای تاریخی دیگر میتوان به مدرسه سعیدیه،مسجد جامع،بند بست،تل کاخ،پیر باصفا،غار ضحاک و تل شرابی اشاره کرد.