A+ A A-

جشنواره انار ارسنجان آبان ماه ۱۳۹۴

نویسنده:  چاپ پست الکترونیکی
عکس از سید علیرضا نعمتی
عکس از سید علیرضا نعمتی

ارسنجان در بهترین جای عرض جغرافیایی نیم کره شمالی قرار دارد. به همین لحاظ دوره سرما و گرما در این شهرستان کوتاه و از هوای خوب و فرح بخشی برخوردار است. وجود کوه های مرتفع با انواع درختان به ویژه بنه، گهگم، بادام کوهی (بخورک) و بیش از صدها نوع گیاه دارویی اقلیم خوبی را ایجاد کرده است. وجود جنگل های بناب، تنگ شکن و خلیل بیگ بر زیبایی منطقه افزوده است. باغ های انار قدیمی در شمال شهر، صدها سال است که در اقتصاد و درآمد مردم تاثیر بسزایی داشته. وجود درختان گردو و بادام در میانه ی درختان انار خودنمایی می کنند. گردوهای تنومند با قامت افراشته گویای قدمت انارها نیز هست. در میانه ی یکی از باغ های ارسنجان گردویی وجود دارد که طبق نظر کارشناسان بیش از ششصد سال از عمرش می گذرد، اما دریغا که به علّت خشکسالی های متوالی و فروکش کردن آب دریاچه بختگان و نبود آب کافی از رطوبت هوا کاسته شده و سرشاخه های این یادگاران گذشته، در حال خشکیدن است و بدین جهت هر روز ناله ی ارّه های برقی در کوچه باغ ها به گوش رهگذران می رسد. غیر از باغ های قدیم در چند جای دیگر ارسنجان، در دهه های ۴۰ و ۵۰ غرس درخت انار رواج یافت. در روستای رحمت آباد ۳۰ هکتار، در نعمت آباد نزدیک به ۱۰۰ هکتار، در شمال زمین های عایشه حدود ۳۰ هکتار، همچنین در جمال آباد و سه دره چندین هکتار به زیر کشت انار رفت. امّا به علّت عدم توجه و منابع آب زیرزمینی در اواخر دهه ی ۵۰ و اوایل دهه ی ۶۰ وسعت باغ های انار چند برابر شده است که متاسفانه در سال ۹۴ بسیاری از باغ های بالا دست باغ های قدیم یا به کلی از آب افتاد یا ۳۰ روز یک بار آبیاری شد.



غیر از ارسنجان از دیگر جاهای انارخیز استان فارس می توان به نیریز، سیدان، فاروق، خفر و گاوکشک کازرون اشاره کرد. انار ارسنجان با وجود خشکسالی هنوز مرغوبیت خود را حفظ کرده است. انار کدرو که در ارسنجان به زردانار مشهور است به جرأت می توان گفت که بهترین نوع است. اناری آبدار با پوست نازک و با طعمی ترش و شیرین (ملس).
حال از مطالب فوق که بگذریم، در این راستا انجمن دانش آموختگان ارسنجان و یاران همدل آن، بر آن شدند تا برای بهتر شناخته شدن انار ارسنجان، جشنواره ی انار را در باغ زیبای آناهیتا برپا نمایند. برای انجام کار بهتر، در چهارشنبه شب ۲۹/۷/۹۴ در باغ آناهیتا با حضور مدیریت سایت، اعضاء انجمن شهر و شهردار و عده ای از جوانان پرشور جلسه ای ترتیب داده شد و درباره ی جشنواره هم اندیشی شد تا اینکه در روز ۷ آبان ماه، اولین گروه گردشگر ایرانی با 4 توریست از کشور کرواسی به مجموعه گردشگری آناهیتا وارد شد.  در این روز گردشگران، آیین رب پختن را از نزدیک به نظاره نشستند و چه لذتی که به آنها دست داده بود. در کنار این آیین، پختن حلوای سین که از شیرینی های مقوی و مغذی ارسنجانی ها، در دوره سرماست گردشگران را به سوی خود کشاند. در کنار حلوای سین، آب نبات سنتی با طعم زنجبیل و دارچین به فروش می رسید. شخصی ماهر دوختن گیوه را آغاز کرد که از گذشته دور در ارسنجان رونق داشت و حالا از آن خبری نیست که این نیز لذتی به همگان دست داد. در کنار گیوه دوزی تمام وسایل دوزندگی، انواع کج کارد، قیچی، مشته، دروش، سوزن و قلاب دوخت، چرم، شیوه (شیبه) و سلمک در جلو دید گردشگران قرار داده شده بود. دو هنرمند قدیمی در گوشه ای مشغول بافت گیره (سبد) با شاخه های نرم و سبز بادام کوهی (الوک، بخورک) بودند.
سیه چادری وسیع که با منگوله ها و تابلو فرش های رنگارنگ آذین بسته شده در گوشه ای از باغ برپا کرده بودند و تخت های آراسته با جاجیم برای استراحت در چادر مهیا شده بود. در کنار این سیه چادر زن عشایر، آتشی افروخته و به رسم سنت دیرینه مشغول به پختن نان محلی بود. گوشه ای دیگر مشک را بر سه پایه آویزان و در کنارش دوغ به فروش می رسید که لذتش کام گردشگران را گوارا ساخت و گاهی پچ پچ کنان نوشیدن این نوع دوغ را به یکدیگر گوش زد می کردند. امّا در غرفه های انار و رب انار، انواع انارها را گذاشته بودند. آب انار و دانه های انار در این غرفه ها جلوه ای خاص به نمایشگاه بخشیده بود. بستنی انار نیز در یکی از غرفه ها به فروش می رسید. در وسط برنامه، گاهی آهنگ یا صدایی دلنشین و گوشه هایی از موسیقی سنتی و پاپ اجرا می شد. گروهی بر روی میز و صندلی های باغ در کنار آب روان بناب و در زیر سایه درختان زبان گنجشک و گردو با اهل خانواده یا دوستان مشغول چای خوردن بودند. سماوری بزرگ در این مکان بود که در آن آب، مشغول قل زدن بود که هر کس و در همه وقت می توانست از آب آن برای نوشیدن چای در این هوای خوب و پاکیزه پاییزی استفاده کند. در این غروب سرد پاییزی خوردن آش انار بر گرمی وجود میهمانان افزوده شد. فردای این روز گروهی دیگر به ارسنجان وارد شدند. به علّت همکاری گروه در روزهای ۱۴ و ۱۵ گردشگران چند برابر شدند. این گروه نیز بعد از پذیرایی و خریدن سوغات های ارسنجان به دیدن مدرسه سعیدیه و مسجد جامع شهر رفتند که توضیحاتی در این باره داده شد. روزهای ۲۱ و ۲۲ آبان ماه ۹۴ آخرین روزهای جشنواره بود. روز ۲۲ آبان ماه که آخرین روز جشنواره بود بیش از ۲۰۰ نفر در مجموعه گردشگری آناهیتا حضور داشتند. این گروه ها تا بعد از غروب آفتاب در اینجا ماندند و آنها نیز چون روزهای گذشته کام خویش را با آش انار ارسنجان آشنا ساختند در جلسه اختتامیه، دوقلوهای نوجوان سهیل و سعید اسکندری با نواختن ویولون شور و هیجانی به مجلس بخشیدند.
در فارسنامه ناصری، آثار العجم، آثار جعفری و دیوان حکیم سوری درباره ی خوبی انار و رب انار ارسنجان گفته شده است. در فهرست نرخ گذاری اصناف شیراز به سال ۱۳۳۰ در دوره ای که فروغ الملک شهردار شیراز بوده است از خوبی و مرغوبی رب انار ارسنجان سخن رفته و برای ۱ کیلو رب انار، مبلغ ۲۴ ریال قیمت گذاشته شده است.با پیگیری آقای دهقان مسئول میراث فرهنگی ارسنجان،  تهیه رب انار ارسنجان به شماره ۵۲۴ مورخ ۲۰/۶/۱۳۹۱ در فهرست عادی میراث ناملموس ثبت گردید.
پایان بخش این مقال چند شعر درباره انار و رب انار ارسنجان آورده می شود.

به سالی بیست در شیراز اقامت کرده دانستم          فسنجان خوش نگیرد چاشنی بی رب ارسنجان

حکیم سوری

امروز که با شما هنرمندانم                               لبریز گل و ترانه و قرآنم
در حسرت دیدار شما باور کن                               دل خون تر از آن انار ارسنجانم
دکتر رضا علی اکبری (اقلید)
نه کشمیری، نه ترکستانی ام من                               عرب نه، بلکه یک ایرانیم من
به دستم شیشه ی رب انار است                                   بدان جانا که ارسنجانیم من
محمد جواد حسن شاهی

من  انارم،  میوه ی  باغ   بهشت                           تا  به  ارسنجان  کشیدم   سرنوشت
دست آن نازم که من را کرده کشت                       از بهشتم چید و کشتم  در  بهشت
الهیار خادمیان

در پایان این مراسم لوح تقدیر و یادمان جشنواره با حضور فرماندار محترم شهر به برگزار کنندگان اهدا شد. همچنین از آقای حاج رحیم اسکندری مدیر مجموعه گردشگری باغ آناهیتا که هزینه های لوح تقدیر و یادمان جشنواره و پذیرایی جلسه اختتامیه را بر عهده گرفتند صمیمانه قدردانی می شود.

Anjoman_Arsanjan_151129_02

 

دیدگاه خود را درباره این نوشته با دیگران در میان بگذارید:

یا اگر در سایت عضو نیستید، می‌توانید به عنوان میهمان دیدگاه خود را بفرستید:

0
دیدگاه شما پس از تایید مدیر سایت نمایش داده خواهد شد.
  • دیدگاهی وجود ندارد